ÇOCUK DİŞ HEKİMLİĞİ

Tüm dişhekimleri, ilk muayene esnasında  kullanılacak sözlerin çocuğu gevşeteceğini ya da bir panik moduna sokacağını çok iyi bilirler. Ve sonuçta bildiğiniz kaç çocuk diş hekimi koltuğuna otururken “iğne” ya da “enjeksiyon” kelimelerini duyduğunda  bundan hoşlanır. Bilinmeyen ile ilgili korku, yapılacak bir diş hekimi ziyaretinde çocukların tedirginlik ve hatta korkmalarının önemli bir nedenidir.

Diş hekiminde olumlu bir deneyimin yaşanması için, diş hekimi ziyaretinizle ilgili konuşmalarınızda hassas olmanız önemlidir. Amaç çocuğu yanlış yönlendirmek değil, sadece diş hekimliğine karşı olumsuz bir tutum geliştirilmesinden kaçınmaktır.

Diş hekiminizle daha önce kendi yaşamış olabileceğiniz olumlu deneyimleri çocuğunuzla paylaşmak iyi bir fikirdir. Unutmayın, diş hekimliği inanılmaz gelişmeler göstermiştir; yeni teknolojiler ve teknikler sayesinde bugün hiç acı olmadan diş tedavileri uygulanmaktadır. Olumsuz reaksiyon çağrıştırmayan kelimeler kullanın. Örneğin;

İğne, enjeksiyon yerine uyku içeceği
Delme yerine vızıltı
Dişinin delinmesi yerine dişinin temizlenmesi
Gaz ya da nitrik oksit yerine sihirli hava
İnceleme yerine dişlerinin sayılması
Diş çekmek yerine dişini oynatıp almak
Diş temizleme yerine dişlerini gıdıklama
Ziyaret Öncesi Hazırlık

Çocuğunuzu bir diş hekimi ziyaretine nasıl hazırlamalısınız? Ona ne söylemelisiniz?

“Basitçe şöyle deyin ‘diş hekimine gidiyoruz,” diyor.

Hayvanat bahçesine giderken ona ‘Kaplanların çok keskin dişli olduğu bir hayvanat bahçesine gidiyoruz!’ demiyorsunuz. Basit olarak ‘hayvanat bahçesine gidiyoruz!’ diyorsunuz. Amaç, diş hekimi ziyaretinin korkulacak bir şey olarak anlamlandırılmasından kaçınmaktır.

Söylediğine göre problemler, aileler çocuklarına “iğne”den ya da “delmek”ten bahsettiğinde oluyor. Ve genellikle ağrı kavramı çocuğun aklına ailesi ona “Meraklanma, acımayacak!” dediğinde giriyor.

Aileler çocuğa doğru olmayan ve yanlış yönlendiren bilgiler verebilir ve çocuklar da gereksiz yere endişelenir. İyi niyetli aileler için kendi endişe deneyimlerini çocuklarına aktarmaları çok kolaydır. Tabii ki bunu yapmak istemezler. Bu kendiliğinden olur. Çocuklar da bunu çok çabuk kaparlar.

Amaç çocuğa, mükemmel bir ağız sağlığına sahip olmasını kolaylaştıracak ve diş hekimliği ile ilgili tüm hayatı boyunca aklında kalacak olumlu fikirler oluşturmaya yardımcı olmaktır.

DİŞ TEDAVİSİ ESNASINDA ÇOCUĞUMA EŞLİK EDEBİLİRMİYİM?

Ağız ve diş muayenesi esnasında çocuğunuza eşlik edebilirsiniz. Tedavi esnasında diş hekimine güven duygusu sağlamış sağlanmış çocuk, ebeveyni olmadan da diş tedavisini yaptırabilir.

Ama çocuğunuz sizi bırakmak istemiyor ise sessiz bir ziyaretçi olarak kalın ki, doktorunuz çocuğunuz üzerinde yeterli hâkimiyet kurabilsin.

Birden fazla gözlemci, birden fazla kişi çocuğa müdahale ederse karmaşık bir ortam ortaya çıkıp, güvenli ortam oluşturmakta diş hekimi zorlanacaktır, çocuğunuz da size her istediğini yaptırabiliyorsa bu ortamı çok güzel kullanır.

İlk Diş Hekimi Ziyaretinden Önce Çocuğuma Neler Söylemeliyim?

Çocuğunuz diş hekimini ziyaretinde bilmelidir ki, burası güvenli bir yer. Burada isteğinin dışında kendisine bir müdahale yapılmayacaktır. ’’Bu tedavilerin yapılması onun faydasına olacaktır.’’ Bunu çocuğunuz mutlaka bilmelidir. 5 yaş altı çocuklar masalsı şeylere inanırlar. Onlara bu konuda hikâyeler anlatabilirsiniz. Çocuğunuzu doktorun mikropları kovalayacak, o sırada dişlerin azıcık gıdıklanacak sonra ona çok güçlü olmanı sağlayacak sihirli bir dolgu yapacak gibilerinden telkinlerde bulunabilirsiniz.

İlk Ziyaret

İlk ziyaret daha önceden belirttiğimiz gibi haberli olmalıdır. Hekiminiz çocuğunuza, özel ayarlanmış saatte bakmalıdır. İlk muayenede ayna, sond yardımıyla muayene yapılır. Siz bu aletleri önceden çocuğunuza anlatabilirsiniz. Küçük bir ayna ile de dişlerini sayacak. Sond ucu sivri bir alettir. Çocuklar doktorun o aleti ağzına batıracağından korkarlar. Bunun asla olmayacağını ona anlatır, sonra bırakın doktorunuz muayenesini yapsın.

Bir Adım Daha İleri

Beslenme oldukça önemli bir konudur. Şekerlemeler ve çikolatalarla dolu bir ortamda çocuğunuzu bu yiyeceklerden uzak tutmak mümkün değildir. Diş dostu yiyecekler vardır. Bu konuda diş hekiminiz ya da yardımcısı sizi bilgilendirebilir.

Çocuğumun Florür’e İhtiyacı Varmı?

Diş çürümesine karşı florür kullanılır. Florür doğal olarak içme suyunun yapısında vardır.

Florür:
Diş macununda
İçme suyunda
Tablet formunda
Diş hekiminde jel formunda bulunur.

Diş Hekiminde Flour Uygulaması

Jel ya da köpük formundaki flour hekim tarafından çocuğunuza uygulanır.

Süt Dişleri Neden Önemlidir?

Kalıcı dişler kadar süt dişleri de gerekli ve önemlidir. Onlar kadar iyi bakılmaları gereklidir. Çiğneme ve sindirime yardımcı olmalarının yanı sıra yerlerine gelecek daimi dişlere de rehberlik yaparlar. Çiğneme fonksiyonu yüz gelişimi için gereklidir. Kemik ve kasların uygun büyüme sağlaması ve konuşma gelişiminin tam olmasında da süt dişleri büyük öneme sahiptir.
Erişkinlere Uyarı!!!

FİSSÜR SLEANT

Çocuklarda ve gençlerde daimi dişlerin çürümesini engellemek için uygulanan yöntemlerdir. Özellikle büyük azı dişlerine uygulanır.

Büyük azı dişlerinin olukları oldukça fazladır. Genellikle dişler ilk sürdüğünde bu oluk yapıları fırçalama yapılsa da tam anlamıyla temizlenmez. 6 yaşında süren ilk daimi diş çok çürüyen diştir. Bu nedenle 6 yaşında birinci büyük azı sürer sürmez olukları kapatılmalıdır.

Oluk kapatma (füssür sealent) çürük yapılı mikro organizmaları oluk yapısından uzaklaştırır. Bilimsel çalışmalar düzgün uygulanan füssür sealentın diş çürümesini % 100 ortadan kaldırdığı kanıtlanmıştır.

Füssür Sealentlar
Güvenli ve etkilidir.
Uygulama esnasında çocuk herhangi bir ağrı sızı duymaz.
Dişin yüzeyini düzgün ve kaygan hale getirir.
Dişin çürüme olasılığını ortadan kaldırdığından çocuğun ileride çürüksüz bir ağza sahip olmasını sağlar.
6 ayda bir kontrolleri yapılıp devamlıkları kontrol edilmelidir.

Füssür Sealent Kimlere Uygulanır?

Oluk yapısının derin olduğu çocuk, genç bireylerde daha sıklıkla uygulanması gerekir. Erişkin kişilerde bu oluk yapısı gözlenirse uygulanmalıdır.

Füssür Sealent (Örtücüler) Çürüğü Nasıl Önler?

Dişler fırçalansa da olukların tam içlerine fırça kılı ulaşmadığından, örtücüyle kapanan oluklara kolay kolay mikroorganizmalarda, gıda artıkları da giremez. Doğal olarak çürümede olmaz. Ayrıca füssür sealentın içeriğinde bulunan flour diş yapısını güçlendirerek (flourapatit) çürüğe dayanıklı kılar.
Füssür Sealent Hangi Dişlere Uygulanır?

Genellikle birinci ve ikinci büyük azı dişlerine uygulanır. Olukları derin olan küçük azı dişlerine de uygulanabilir.

Füssür Sealentlar Uzun Ömürlü Tedaviler Midir?

Özellikle çocuklarda uygulanan bu tedavi yöntemi çocukların pek sakız tüketimlerinden etkilenebilir.

Bu nedenle örtücünün rengi dişin renginden farklı olmalıdır. Rengi daha beyaz olan füssür örtücü bütünlüğünü yitirince ebeveyn tarafından hemen fark edilip diş hekimine getirilmelidir. Bu nedenle ara ara dişlerin ebeveyn tarafından da kontrolü gerekir.

YER TUTUCULAR

Süt dişleri çürük ya da travmadan dolayı erken kaybedebilir. Eğer çocuğunuz süt dişini çürük ya da travma sonucu erken kaybetmiş ise daimi dişin süreceği yeri korumak maksatlı yer tutucu yapılmalıdır. Çocuğunuzun ileriki yaşlarında düzgün bir diş dizisine sahip olması için daimi dişin yerinin korunması gerekir.

Süt Dişlerinin Önemi

Çocuklarda 20 tane süt dişi vardır. 10 adet alt çenede 10 adet üst çenededir. Bunlara ek olarak 6 yaşında sürüp ömür boyu ağızda kalacak olan 6 yaş dişleri vardır. Süt dişlerinin altında daimi dişler vardır.
Süt dişleri daimi dişlere yaptıkları basınçla onların yukarı doğru sürmesini sağlarlar. Erken süt dişi kaybında bu basınç alta iletilmediğinden yerine gelen daimi dişin çenede yerini alması gecikir. Yüzün gelişimiyle dişler yerlerini alırken erken kaybedilen süt dişinin yerine gelecek daimi dişin yerine yanlarındaki dişler gelir ve o boşluğu kapatır.

Daimi diş sürmesi gereken yerden sürmez ise dişlerde çapraşıklık ve erken yaşlarda ortodontik problemler ortaya çıkar.

Yer Tutucular

Sabit ve Hareketli olmak üzere iki tipte yapılır.

Yer Tutucuların Görevi

Çekim boşluğuna diğer dişlerin kaymasını engellemek yani daimi dişin yerini korumak, ileride oluşabilecek çapraşıklığı önler.

Özellikle ön diş kaybının çocukta oluşturacağı olumsuz etkiyi (psikolojik olarak) ortadan kaldırır.

Yer Tutucuların Bakımı

Sabit Yer Tutucu: Normal ağız ve diş bakımı yapıldığı gibi fırçalama yapılır. Sakız ve lokum gibi yapışkan yiyeceklerden uzak durmak gerekir.

Hareketli Yer Tutucu: Yemek yerken çıkarılması gerekir. Yemek yedikten sonra fırçalanıp ağza tekrar takılmalıdır. Özellikle okul çağı çocukları okulda yemek esnasında yer tutucularını kaybederler. Bu nedenle özel kutularını yanlarında taşımalıdırlar. Yer tutucuyu ağızdan çıkarır çıkarmaz o kutuya yerleştirmelidirler.

DİŞ HEKİMİ KORKUSU

Bu yazının başlığını okuduğunuzda bile kalbiniz atmaya, karnınıza ağrılar girmeye başlıyorsa bu yazı tam size göre. Boğaz da sanki bir yumru varmış hissi veren; ama çürük bir dişin ya da eksik olan dişin oluşturduğu rahatsızlıkla günler geçirmenize neden olan DİŞ HEKİMİ KORKUSU aslında asılsız bir korku. Nasıl mı? Çünkü günümüz şartlarında bu korkunun olmasını gerektirmeyecek şekilde diş tedavileri yapılmaktadır. Dişhekimliğin de teknoloji çok gelişti.
Şimdi “ diş hekimi korkusunun” nedenlerini ve bu korkunun nasıl topluma yerleştiğini inceleyelim.

KORKU DOĞAL BİR DUYGUDUR: